Miłośnicy kawy najbardziej cenią jej smak, aromat oraz właściwości pobudzające. O ile zastrzyk energii o poranku z pewnością się przydaje, o tyle niekoniecznie sprawdza się wieczorem. Z tego powodu wielu kawoszy rezygnuje z picia kawy przed snem w obawie przed bezsennością. Warto pamiętać, że kofeina nie jest też odpowiednia dla każdego. Powinny z niej zrezygnować np. kobiety w ciąży oraz osoby z nadciśnieniem. Czy rezygnacja z kofeiny oznacza zaprzestanie picia kawy? Zdecydowanie nie. Na rynku istnieje bowiem alternatywa – kawa bezkofeinowa.
Na czym polega dekofeinizacja kawy?
Historia kawy bezkofeinowej sięga XIX wieku. Łączy się z postacią znanego pisarza Johanna Wolfganga von Goethego, miłośnika kawy, który przez picie czarnego napoju w nadmiarze cierpiał na bezsenność. Jego przypadek miał stać się inspiracją dla naukowca – Friedricha Runge, który dokonał ekstrakcji kofeiny z kawy. Dzięki temu miała powstać znana dziś na całym świecie kawa bezkofeinowa. Pierwsze próby dekofeinizacji kawy zdecydowanie różniły się od dzisiejszych metod uzyskiwania kawy bezkofeinowej. Wiele z nich uznano za szkodliwe, dlatego konieczne stało się poszukiwanie alternatyw. Jak dziś powstaje kawa bez kofeiny? Obecnie w procesie dekofeinizacji wykorzystuje się trzy metody:
- Metodę chemiczną
Polega ona na ekstrakcji kofeiny przy wykorzystaniu mieszaniny rozpuszczalników, takich jak chlorek metylenu i octan etylu oraz wody. Proces rozpoczyna namoczenie zielonych ziaren kawy w gorącej wodzie, a następnie zanurzenie ich w roztworze. W efekcie tego dochodzi do rozpuszczenia kofeiny i uwolnienia jej z ziaren. Na koniec odparowuje się rozpuszczalnik, dzięki czemu niepożądane substancje nie pozostają w ziarnach.
- Metodę wodną (Swiss Mountain Water)
Uznaje się za bardziej przyjazną dla zdrowia niż metodę chemiczną ze względu na to, że w procesie wodnej dekofeinizacji nie znajdują zastosowania żadne substancje chemiczne. Metoda wodna, jak sama nazwa wskazuje, wykorzystuje potencjał wody. Polega na moczeniu zielonych ziaren kawy w gorącej wodzie tak długo, aż uwolnią kofeinę. Następnie ekstrakt jest przepuszczany przez filtr z aktywnym węglem, który odseparowuje kofeinę od ziaren. Na tym etapie jednak kawa pozbawiona zostaje swoich cennych właściwości, takich jak bogaty smak i aromat. Z tego powodu ziarna ponownie zostają namoczone w odfiltrowanym roztworze, po to, by odzyskały swoje walory smakowe i zapachowe.
- Metodę gazową z użyciem CO2
Ekstrakcja kofeiny przy wykorzystaniu dwutlenku węgla w stanie nadkrytycznym rozpoczyna się w taki sam sposób jak pozostałe metody. Polega na tym, że w początkowej fazie dekofeinizacji ziarna są namaczane w wodzie. Następnie umieszcza się je w specjalnym naczyniu, do którego pod ciśnieniem wprowadza się CO2. Dwutlenek węgla działa podobnie jak rozpuszczalniki.
Co wyróżnia kawę bezkofeinową?
Kawa bezkofeinowa na pierwszy rzut oka niczym nie różni się od kawy robusty czy arabici. Tak jak kawa z kofeiną może powstawać z tych samych ziaren i występować w postaci ziarnistej, mielonej oraz rozpuszczalnej. W procesie ekstrakcji kofeiny nie traci też cennych właściwości, które zawiera jej odpowiedniczka. Jest bogata w przeciwutleniacze oraz dostarcza do organizmu magnez, potas oraz witaminy z grupy B. Jej regularne spożywanie może też zmniejszać ryzyko zachorowania na niektóre choroby, takie jak np. cukrzyca, wybrane typy nowotworów czy choroby reumatyczne.